Elmas, nice zamanlar boyunca insanoÄŸlunun tutkusu, ölümsüzlüÄŸün simgesi oldu. AÅŸk tanrısı Eros bile okunun ucuna bir elmas taktı; aÅŸkın büyüsü baÅŸ döndürsün, aşıklar ölümsüz olsun diye. DeÄŸerli bir maden olan elmas, sonsuz bir ışıltıyla parlasın diye kesilip pırlanta oldu. Saflığı ve duruluÄŸu yansıtan pırlanta...
Pırlanta seçiminde 4C’nin önemi:
​
Pırlanta seçiminde dikkate alınması gereken özellikler vardır.
Bunlar "4C" olarak bilinen özelliklerdir.
​
-
Karat Ağırlığı (Carat Weight )
-
Renk ( Color )
-
Berraklık ( Clarity )
-
Kesim ( Cut )
Karat ağırlığı (Carat Weight )
Pırlantanın ağırlığı karat ile ölçülür. Karat ağırlığı, pırlantanın en kolay ölçülebilir niteliÄŸidir. "Karat" sözcüÄŸü, eski mücevher tüccarlarının pırlantalarını tartmak için kullandıkları "carob" adı verilen keçi boynuzu tohumundan gelmektedir. Bu tohumların ağırlığı, ÅŸaşılacak derecede birbirine benzerlik gösterir. Eskiden 1 karatlık pırlanta 1 keçi boynuzu tohumunun ağırlığına eÅŸitti. Günümüzde ise karat 0.2 gramlık (200 mg) standart bir metrik ölçüdür. Her karat 100 eÅŸit puana bölünür. ÖrneÄŸin bir çeyrek karat 25 puandır ve 0,25 ct ÅŸeklinde yazılır. Türkçe’de bu puanlara “santim” denmektedir. Ä°ki farklı pırlantanın eÅŸit karat ağırlığına sahip olması, aynı fiyatta olmasını gerektirmez.
Renk ( Color )
Pırlantalar aşırı ısı ve basınç altında oluÅŸur ve bu oluÅŸum sırasında diÄŸer elementlerin zerreleri de pırlantaların atom yapısına dahil olabilir ve böylece renk çeÅŸitliliÄŸi doÄŸar. Bu zerreler o kadar küçüktür ki "milyonda bir" ile ifade edilir. Pırlanta koyu sarıdan canlı, parlak beyaza doÄŸru ilerler. Pırlantalar renksize ne kadar yakın olduÄŸuna bakılarak sınıflandırılır. En nadir bulunan ve en beyaz olanlar D, E, F, G’dir ancak pırlantaların büyük çoÄŸunluÄŸu H-L renkleri arasındadır. M rengi ve altındakilerde gözle görülebilir sarımtırak bir renk tonu vardır. DiÄŸer yandan "Fancy" (Fantezi) adı verilen kırmızı, pembe, mavi ve sarı gibi belirgin renklerde nadide pırlantalar bulunmaktadır.
Berraklık ( Clarity )
Renk özelliÄŸi bir pırlantanın sarılığına göre ölçülür. En kıymetli pırlanta renksiz olanıdır. Nadir bulunur ve çok pahalıdır. Ancak renksiz pırlantaya rastlamak neredeyse imkansız gibidir. Pırlantalar yapı taşı olarak "çok küçük saf karbon zerreleri" içermektedirler. Bunlar her bir pırlantayı nadir eÅŸsiz bir taÅŸa dönüÅŸtüren zerreciklerdir ve “inklüzyon” olarak adlandırılırlar. Berraklık özelliÄŸi her pırlantayı diÄŸerlerinden tümüyle ayırır. Aynı yerde tümüyle benzer inklüzyona sahip olabilecek iki pırlanta yoktur.
Kesim ( Cut )
Kesim, taşın simetrisi ve boyutları ile ilgili bir özelliktir. Kesim pırlantaya ışıltı verme ve pırlantanın ışığı kırma yeteneÄŸini belirler. Pırlantanın göz kamaÅŸtırıcı ışıltısı, kesimin ustalığına ve kullanılan teknolojiye baÄŸlıdır.TaÅŸ kusursuz bir renk ve berraklığa sahip olsa da kötü bir kesim ile mat bir görünüm sergileyeceÄŸi için bu öncelikle önem verilmesi gereken özelliktir. Çünkü kesim ne kadar iyi olursa pırlanta ışığı o kadar iyi verecektir. DoÄŸru oranlarda kesilmiÅŸ pırlantanın bir yüzeyinden giren ışık diÄŸer yüzeyinden yansır ve dağılarak "taç" denilen üst kısmından yayılır. Ä°yi kesilmiÅŸ bir pırlanta, parlaklığını en iyi yansıtan doÄŸru açılardaki yüzeylerden (faset) oluÅŸur.Kesim çok derinse, ışığın bir kısmı pırlantanın "külah" olarak adlandırılan alt kısmından kaçar. Kesimin yeterince derin olmaması da ışığın külahtan kaçmasına yol açar ve pırlantanın yeterince parlamamasına neden olur.
Elmasın pırlantaya dönüÅŸümü
Elmas, doÄŸal madene verilen isimdir. Bu doÄŸal maden, eski adıyla “gül kesim”, yeni adıyla “elmas kesim” formunda kesildiÄŸinde elde edilen taÅŸa da “elmas” deniyor. DoÄŸal elmas madeni, kesim yüzeyi daha fazla ve alt kısmı kubbe gibi olan özel bir formda kesildiÄŸinde ise daha ışıltılı olan “pırlanta”ya dönüÅŸüyor. Yani pırlanta, elmas madeninin kesilerek özel ÅŸekil verilmiÅŸ halidir. TaÅŸa, kesimi ve ÅŸekline göre elmas ya da pırlanta adı veriliyor.
Elmasın kesim yüzeyi daha az ve alt kısmı düzdür. Elmas pırlantadan daha deÄŸerli olarak bilinse de, gerçek bunun tersidir.